Badanie szyjki macicy na obecność komórek nowotworowych zwane wymazem lub cytologią zaleca się przeprowadzenie każdej kobiecie przed ukończeniem osiemnastego roku życia. Zaleca się również przeprowadzać cytologię raz w roku. Rezultaty badania podaje się w stopniach od pierwszego do piątego, wyrażających prawidłowość lub patologię w komórkach pobranych z szyjki macicy. Stopień pierwszy i drugi jest prawidłowy. Co do częstości występowania, rak szyjki macicy jest drugim nowotworem u kobiet.
Nieprawidłowość wyniku wymaga dokonania kolejnych badań. Jeśli wykrycie nieprawidłowości wynikającej z obecności wirusa brodawczaka ludzkiego HPV będzie dokonane szybko, wtedy można liczyć na wyleczenie. Najpewniej wirusa HPV wykrywa test DNA HPV. Wszystko zależy również od typu wirusa, ponieważ jego typ określa stopień progresji zmian. Stosuje się w tym wypadku metody molekularne, które pozwalają określić typ wirusa.
Obecność komórek nowotworowych wymaga biopsji i wziernikowania pochwy. Badanie szyjki macicy jest zabiegiem bezbolesnym. Badania ginekologiczne mają na celu ochronę pacjentki przed złośliwym nowotworem, który stanowi duże niebezpieczeństwo dla życia. Częste poddawanie się badaniom pozwala na wczesne wykrycie jakichkolwiek zmian nowotworowych i podjęcie leczenia.
Cytologia i kolposkopia są metodami, które pozwalają wykryć raka szyjki macicy z prawie 100% skutecznością. Jest to bardzo ważne, ponieważ wczesne wykrycie jest podstawą sukcesu wyleczenia pacjentki z choroby. Przeciwko wirusowi HPV można się zaszczepić. Jest to jedna z metod zaradczych. Poza tym, regularne wizyty u ginekologa są w tym przypadku bardzo zalecane.
Jak do każdego szczepienia należy jednak i do szczepienia przeciw HPV podchodzić ostrożnie.